Een plaatje zegt meer dan duizend woorden.

Men hoort vaak “een plaatje zegt meer dan duizend woorden”, maar er wordt nooit bijverteld hoe dat plaatje er dan uit moet zien. Er wordt niets over kwaliteit gezegd, niets over grootte en niets over de contekst, als bijvoorbeeld tijd en plaats. Maar als de kwaliteit en het formaat in orde is en een beschrijving aanwezig dan klopt de uitspraak zeker.

De vraag is nu of een plattegrond of landkaart ongeveer hetzelfde oproept “een landkaart zegt meer dan duizend woorden”. Als aan de voorwaarden die hierboven zijn gegeven is voldaan dan klopt ook voor plattegronden en landkaarten die uitspraak vind ik.

Kaarten met een plattegrond van Stompwijk zijn er genoeg en zijn vaak zeer verhelderend. Tegenwoordig hebben we zelf prachtige tools op het Internet waarmee prachtige ‘kaarten’ op het beeldscherm kunnen worden getoverd, denk aan Google Maps of de standalone applicatie Google Earth. Concurrent Microsoft laat zich op dit punt ook niet onbetuigd.

Hoe het ook zij, services als deze toveren ons in eerste instantie een bevroren moment, soms zelfs al weer van enige jaren gelden. Voor personen die geïnteresseerd zijn in het verleden lijkt dat mooi, maar die mensen hebben met deze internetdiensten niet de zekerheid dat de getoonde situatie over een paar jaar nog bestaat.

Ter illustratie. In de negentiende eeuw werden vaak monumentale gebouwen gesloopt, simpelweg omdat die optrekjes werden vervangen door andere gebouwen. Ik doel hier op molens. Iedereen weet van De Drie Molens in de Driemanspolder, maar slechts sommigen onder ons weten van de Drie Molens in de Grote Drooggemaakte polder. Waarom? Omdat die laatste molens in de tachtiger jaren van de negentiende eeuw werden gesloopt. Vervangen door stoom- later diesel- en nog later elektrische gemalen.

Alleen oude kaarten tonen die molens, soms duidelijk, soms minder duidelijk. Soms werden de plaatsen niet nauwkeurig aangegeven, waardoor het tegenwoordig gissen is waar die molens nu precies gestaan hebben. Wat zou het toch mooi zijn als we die oude gegevens, bij elkaar gesprokkeld uit oude kaarten en tekeningen, konden laten zien op moderne kaarten.

Het is precies die uitdaging die ik ben aangegegaan en het resultaat ziet u hieronder. U ziet meteen dat er niet zo ver van de beroemde Drie Molens ooit nog eens drie molens hebben gestaan (heel in het begin en maar voor een paar jaar zelfs vier). Dat er niet ver uit de buurt van de Vogelplas ook drie molens hebben gestaan, net als nog eens drie molens achter het gemaal De Volharding, schuin tegenover de Kniplaan. Als u commentaar heeft? Graag aanleveren. Als u trouwens de afbeelding wat groter wilt maken, klik met uw rechtermuisknop op de foto, dan klik op ‘open de link in een nieuwe tab’ dan ga naar die tab en voilà de foto is een stuk groter.