De Grote Drooggemaakte Polder in een paar jaartallen.

PROEFTEKST

Hieronder loop ik een achttal jaren langs die van belang zijn geweest voor de totstandkoming van de Grote Drooggemaakte Polder. Ik sta stil bij belangrijke en opvallende gebeurtenissen en meestal is een afbeelding, een kaart, een stukje tekst aanleiding voor mijn verhaal. Ik begin in 1626 en eindig in 1945.

1626:

In 1626 bestond er aanleiding om een kaart te maken van het grondgebied van wat nu het buurtschap Stompwijk is, inclusief omliggende gemeenten en polders.

Wat was het geval? Bestuurders hadden een plan bedacht om een geweldig grote polder te maken, zo groot dat ik me nauwelijks kan voorstellen dat men werkelijk één polder wilde maken. Deskundigen en details in de kaart lijken mijn twijfel te bevestigen; het betreft weliswaar één polder maar met diverse zogenaamde onderbemalingen. Ik neem aan dat we het hebben over één polder in bestuurlijke zin.
De kaart en de begeleidende tekst bij de kaart 1 beschrijven echter niets wat met bestuur te maken heeft, wel met omvang en toegankelijkheid van het gebied. De kartograaf heeft een fraai, kleurrijk stukje werk afgeleverd. Het gebruik van kleur had wel een duidelijk doel.
Ik laat zijn woorden spreken, die -ondanks het feit dat zij nu bijna 400 jaar oud zijn- nog goed te volgen zijn.

Verbaell ofte Verclaringe van de gelegentheijt van de polder die bij de Schouten en Ambachtsbewaerders van Soetermeer, Segwaert, Stompwijck en Wilsveen versocht wert. Mette gelegentheijt der opposanten voorstell…
Achtervolgende gedaen aenwijsinge, begeren de Requiranten te maken een polder als de gront hier opte caert afgebeelt en gecoleurt is, sulcx dat alle de ongecoleurde, wit gelaten, gront soude blijven buijten de polder.
Souden tot dien eijnde een Dam leggen in den Ringsloot van de Soetermeerse polder geteijkent met ‘D’. Ende maken ses verlaten als ‘A’ en ‘C’ beijde in de wall wateringe. Ende op elek eijnde van de Nieuwe Meerwech een verlaet als ‘E’ in de ommdedijcse wateringe en ‘I’ in de Stompwijckse wateringe. Noch twe bij de Vliet als ‘G’ en de Corssen vaert aan de Cnip-laen, en ‘H’ in de Starrevaert.
De polder caden werden opte caert gesien: afgeteijkent en opte weegen en Lantscheijdinge leggende.
Opposanten voorstel
Daer tegens versoucken de opposanten dat alle polders en landen buijten de voort… polder sullen blijve die met ??? orangien en licht groen sijn gecoleurt, sulcx dat alsdan de polder soude blijven begrijpen alle de grond ofte landen die met gelijck ofte eenparick? groen hier op te caert gecoleurt en gesignieert sijn.
Dien volgende soude de polder hebben vier verlate. Als de voors. twe in de wallwateringe, gheteikent met ‘A’ en ‘C’ een in den ommedijckse wateringe geteikent met ‘K’ en de vierde in de serre-sloot ‘L’. Ende soude dien volgens geweert blijven de vier verlaten bij de requirant geordonneert, geteikent met ‘E’ ‘I’ ‘G’ en ‘H’.
Waer door dat de Stompwijckse wateringe mette starrevaart, corssenvaert en weese sloot alle onverhindert en open sulle blijven.
De polder caden werden als boven opte caert gesien en legge voorts opte weegen en lantscheijdinge.
Aldus uijten monde van de opposanten verstaen en hier figuerlijck afgebeelt.
Pieters Dou.